Στοχεύοντας να γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος εργοδότης στις ΗΠΑ, η Amazon προσέλαβε εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες αποθήκης, δημιούργησε έναν στρατό συμβασιούχων οδηγών φορτηγών και έγινε πρωτοπόρος στη χρήση της τεχνολογίας για την πρόσληψη, παρακολούθηση και διαχείριση εργαζομένων.
Τώρα, μέσα από μια σειρά συνεντεύξεων και με τη χρήση εσωτερικών εγγράφων στρατηγικής, οι New York Times αποκαλύπτουν ότι τα στελέχη της Amazon πιστεύουν πως η εταιρεία βρίσκεται στα πρόθυρα της επόμενης μεγάλης ανατροπής στον εργασιακό χώρο: της αντικατάστασης άνω του μισού εκατομμυρίου θέσεων εργασίας με ρομπότ.
Το εργατικό δυναμικό της Amazon στις ΗΠΑ έχει υπερτριπλασιαστεί από το 2018, φτάνοντας σχεδόν τα 1,2 εκατομμύρια εργαζομένους. Ωστόσο η ομάδα αυτοματισμού της Amazon πιστεύει ότι η εταιρεία μπορεί να αποφύγει την πρόσληψη άνω των 160.000 νέων υπαλλήλων στη χώρα, που απαιτούνται έως το 2027. Η κίνηση αυτή θα εξοικονομήσει περίπου 30 σεντς (26 λεπτά του ευρώ) για κάθε αντικείμενο που η Amazon επιλέγει, συσκευάζει και παραδίδει στους πελάτες της.
Τα στελέχη της εταιρείας δήλωσαν πέρυσι στο διοικητικό συμβούλιο ότι ελπίζουν πως ο ρομποτικός αυτοματισμός θα επιτρέψει στην εταιρεία να αποφύγει τις προσλήψεις εργατικού δυναμικού στις ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια – παρότι υπολογίζουν ότι θα πουλήσουν τα διπλάσια προϊόντα έως το 2033. Αυτό μεταφράζεται σε άνω των 650.000 υπαλλήλων που η εταιρεία δεν θα χρειαστεί να προσλάβει.
Τα έγγραφα που έλαβαν οι New York Times δείχνουν ότι η ομάδα ρομποτικής της Amazon έχει ως απώτερο στόχο την αυτοματοποίηση του 75% των λειτουργιών της. Η εταιρεία είναι τόσο πεπεισμένη ότι αυτό το αυτοματοποιημένο μέλλον είναι προ των πυλών, που έχει αρχίσει ήδη να αναπτύσσει σχέδια για τον μετριασμό των επιπτώσεών του σε όσους θα χάσουν θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τα έγγραφα, εξετάζεται το ενδεχόμενο ευρύτερης συμμετοχής της εταιρείας σε κοινοτικές εκδηλώσεις όπως παρελάσεις και παιχνίδια για μικρά παιδιά, με στόχο τη δημιουργία μιας εικόνας δραστήριας κοινωνικά εταιρείας.
Τα έγγραφα προβλέπουν την αποφυγή χρήσης όρων όπως αυτοματισμός και Τεχνητή Νοημοσύνη στη δημόσια συζήτηση για θέματα ρομποτικής, και την αντικατάστασή τους με όρους όπως προηγμένη τεχνολογία – ενώ παράλληλα η Amazon σκοπεύει να αντικαταστήσει τη λέξη ρομπότ με τον όρο κομπότ (νεολογισμός που υπονοεί τη συνεργασία των bot με ανθρώπους).
Σε ανακοίνωσή της η εταιρεία αναφέρει ότι τα έγγραφα που εξέτασαν οι New York Times είναι ελλειπή και δεν αντιπροσωπεύουν τη συνολική στρατηγική προσλήψεών της. Σημειώνει, ακόμη, ότι τα έγγραφα εκφράζουν τις απόψεις μίας μόνο ομάδας εντός της εταιρείας, προσθέτοντας ότι σχεδιάζει την πρόσληψη 250.000 υπαλλήλων για την επερχόμενη εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων – αν και δεν ξεκαθαρίζει πόσες από αυτές τις θέσεις εργασίας θα είναι μόνιμες.
Επιπλέον, η Amazon δηλώνει ότι δεν επιβάλλει στα στελέχη της να αποφεύγουν επίμαχους όρους και ότι η συμμετοχή της σε κοινοτικές εκδηλώσεις δεν συνδέεται με τον αυτοματισμό που σχεδιάζει. Αλλά τα σχέδιά της ίσως να έχουν βαθύ αντίκτυπο στο εργασιακό περιβάλλον των ΗΠΑ, καθώς ενδέχεται να γίνουν πρότυπο για άλλες μεγάλες εταιρείες λιανεμπορίου, όπως η Walmart –ο μεγαλύτερος ιδιωτικός εργοδότης της χώρας– ή η ταχυδρομική υπηρεσία UPS.
Οι Times εξέτασαν εσωτερικά έγγραφα της Amazon του 2024, που περιλαμβάνουν τη χάραξη μιας φιλόδοξης πολιτικής για τον αυτοματισμό διαφορετικών τμημάτων της, καθώς και τα επίσημα σχέδια για τη δημιουργία ενός νέου τμήματος αυτοματοποίησης με πάνω από 3.000 υπαλλήλους –εταιρικούς και μηχανικούς– οι οποίοι θα αναπτύσσουν σε μέγιστο βαθμό τις ρομποτικές και αυτοματοποιημένες λειτουργίες της εταιρείας.
Σύμφωνα με δύο πρώην ανώτερα στελέχη που συμμετείχαν στο project, επί χρόνια ο Τζεφ Μπέζος, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, πιέζει το προσωπικό του να σκέφτεται μεγαλεπήβολα και να οραματίζεται τι θα χρειαστεί ώστε να αυτοματοποιήσει πλήρως τις λειτουργίες της. Η πρώτη μεγάλη ώθηση της Amazon στον ρομποτικό αυτοματισμό ξεκίνησε το 2012, όταν πλήρωσε 670 εκατ. ευρώ για την εξαγορά της κατασκευαστικής εταιρείας ρομποτικής Kiva.
Η κίνηση αυτή μεταμόρφωσε τις λειτουργίες της Amazon. Οι εργαζόμενοι δεν περπατούσαν πλέον χιλιόμετρα διασχίζοντας μια αποθήκη. Αντ’ αυτού, ρομπότ σε σχήμα υπερμεγέθων δίσκων, σαν αυτούς που χρησιμοποιούνται στο άθλημα του χόκεϊ επί πάγου, μετέφεραν ολόκληρους πύργους προϊόντων στους υπαλλήλους της.
Εκτοτε η εταιρεία έχει αναπτύξει ένα ενορχηστρωμένο σύστημα ρομποτικών προγραμμάτων που συνδέονται μεταξύ τους σαν Lego. Παράλληλα έχει επικεντρωθεί στον μετασχηματισμό των μεγάλων αποθηκών που παραλαμβάνουν και συσκευάζουν τα προϊόντα της, τα οποία οι καταναλωτές αγοράζουν με ένα απλό κλικ.
Η Amazon εγκαινίασε πέρυσι την πιο προηγμένη αποθήκη της, μια εγκατάσταση στο Σρίβπορτ της Λουιζιάνα, ως πρότυπο για τα μελλοντικά της ρομποτικά σχέδια. Μόλις συντεθεί ένα πακέτο για αποστολή, δεν το αγγίζει ανθρώπινο χέρι. Η εταιρεία χρησιμοποιεί 1.000 ρομπότ στην αποθήκη, γεγονός που της επέτρεψε πέρυσι να απασχολήσει 25% λιγότερους εργαζομένους από όσους θα χρειαζόταν προ της αυτοματοποίησης, σύμφωνα με τα έγγραφα.
Το 2026 η εταιρεία θα χρειάζεται μόνο το 50% των υπαλλήλων που απαιτούνταν πριν από την αυτοματοποίηση της διαδικασίας. Με αυτό το σημαντικό ορόσημο προ των πυλών, είμαστε σίγουροι πλέον για την ικανότητά μας να ισιώσουμε την καμπύλη προσλήψεων της Amazon τα επόμενα 10 χρόνια, γράφει η ομάδα ρομποτικής στο στρατηγικό της σχέδιο για το 2025.
Η εταιρεία σχεδιάζει την αντιγραφή του σχεδίου της αποθήκης του Σρίβπορτ σε περίπου 40 εγκαταστάσεις της μέχρι τα τέλη του 2027, ξεκινώντας με μια τεράστια αποθήκη που μόλις άνοιξε στην πόλη Βιρτζίνια Μπιτς της ομώνυμης Πολιτείας. Ταυτόχρονα έχει ξεκινήσει την ανακαίνιση παλαιών εγκαταστάσεών της, συμπεριλαμβανομένης μίας στην πόλη Στόουν Μάουντεν, κοντά στην Ατλάντα της Τζόρτζια.
Η συγκεκριμένη εγκατάσταση απασχολεί σήμερα περίπου 4.000 εργαζομένους, αλλά μόλις εγκατασταθούν τα ρομποτικά συστήματα προβλέπεται να επεξεργάζεται 10% περισσότερα είδη, απασχολώντας έως και 1.200 λιγότερους υπαλλήλους, σύμφωνα με εσωτερική ανάλυση. Η Amazon δηλώνει ότι ο τελικός αριθμός των εργαζομένων ενδέχεται να αλλάξει. Επίσης, μετά την ολοκλήρωση της ανακαίνισης στο Στόουν Μάουντεν, η αποθήκη θα προσλαμβάνει μόνο εποχικούς υπαλλήλους.
Τα σχέδια αυτοματοποίησης της Amazon έγιναν πιο πιεστικά μετά την αύξηση των ηλεκτρονικών αγορών λόγω της πανδημίας, που οδήγησε την εταιρεία σε μια σειρά προσλήψεων απαράμιλλων στην ιστορία της εταιρικής Αμερικής. Σήμερα δηλώνει ότι διαθέτει ένα εκατομμύριο ρομπότ σε όλον τον κόσμο και πιστεύει ότι οι υπάλληλοι που θα τα φροντίζουν θα εκπροσωπούν και τις θέσεις εργασίας του μέλλοντος.
Τα σχέδια αυτοματοποίησης της παραγωγής της Amazon παρακολουθούν με ενδιαφέρον πολλές άλλες μεγάλες εταιρείες στις ΗΠΑ. Σε συνδυασμό με την επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης, εάν στεφθεί με επιτυχία και προκαλέσει συγκριτικά περιορισμένες αντιδράσεις, το πλάνο της εταιρείας του Μπέζος μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για τις διαρκώς μεταβαλλόμενες εργασιακές ανάγκες των πολυεθνικών στο άμεσο μέλλον.