Χάρης Δούκας: «Ο Άγνωστος Στρατιώτης έπεσε για την ελευθερία, όχι για τη σιωπή»

Η σωστή απάντηση εξαρτάται από τη σωστή ερώτηση. Υπάρχει στ’ αλήθεια κανείς που στο ερώτημα «...

Χάρης Δούκας: «Ο Άγνωστος Στρατιώτης έπεσε για την ελευθερία, όχι για τη σιωπή»
Χάρης Δούκας: Ο Άγνωστος Στρατιώτης θυσιάστηκε για την ελευθερία, όχι για την αδράνεια

Η σωστή απάντηση εξαρτάται από τη σωστή ερώτηση. Υπάρχει στ’ αλήθεια κανείς που στο ερώτημα οφείλουμε να διαφυλάξουμε το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη; θα απαντούσε αρνητικά; Κατηγορηματικά όχι. Όμως η ερώτηση τέθηκε εκ του πονηρού από τον Πρωθυπουργό, προκειμένου να δώσει στη συνέχεια μια κακή απάντηση που δικαίως αντιμετωπίστηκε σφόδρα επικριτικά.

Πιο συγκεκριμένα, κανείς ποτέ δεν αμφισβήτησε το αυτονόητο, την ευπρέπεια και τη φροντίδα του μνημείου και της πλατείας Συντάγματος, και πρώτα απ’ όλους ο δήμος της Αθήνας. Ο δήμος έπραξε αυτό που όφειλε, με απόλυτο σεβασμό στους ανθρώπους που δίνουν τον αγώνα τους για αλήθεια και δικαιοσύνη και με απόλυτο σεβασμό στην ιερότητα του χώρου. Αμέσως μετά τη λήξη της απεργίας πείνας του Πάνου Ρούτσι, επικοινωνήσαμε μαζί του και αποκαταστήσαμε τον χώρο.

Φοβάμαι όμως, ότι ο Πρωθυπουργός το τελευταίο πράγμα που είχε στο μυαλό του όταν ανακοίνωσε ότι αναλαμβάνει ο στρατός την πλατεία ήταν η ευταξία. Η πρωθυπουργική ανακοίνωση έγινε με φόντο την άτακτη αναδίπλωση του κυβερνητικού αφηγήματος. Αφού επί 23 μέρες η κυβέρνηση προσπάθησε να δικαιολογήσει τις καθυστερήσεις, τελικά υπό το βάρος των πιέσεων βρέθηκε τρόπος να ικανοποιηθεί το αίτημα του Πάνου Ρούτσι και των οικογενειών των θυμάτων.

Γίνεται φανερό ότι ο Πρωθυπουργός εργαλιοποίησε το μνημείο. Το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη είναι σύμβολο συλλογικής μνήμης, τιμής και θυσίας, ενότητας — όχι εργαλείο περιορισμού της διαμαρτυρίας. Αντιπροσωπεύει όλους όσοι έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία, τη δημοκρατία και την πατρίδα. Η προσπάθεια να το περιφρουρήσει από τους πολίτες αγγίζει τα όρια του δημοκρατικού αναχρονισμού.

Όχι, δεν φοβόμαστε μη βγουν τα τανκς στους δρόμους. Ανησυχούμε όμως γιατί όταν η εξουσία μιλά για προστασία του μνημείου, αναφέρεται στην αποστειρωμένη, ελεγχόμενη χρήση του. Ο Άγνωστος Στρατιώτης πρέπει, κατά την κυβέρνηση, να πάψει να είναι σημείο πολιτικής παρουσίας και να μετατραπεί σε μουσειακό αντικείμενο. Η κοινωνία όμως δεν λειτουργεί με τελετουργίες. Λειτουργεί με μνήμη.

Η Ιστορία μας διδάσκει ότι η μνήμη δεν είναι παθητική. Είναι ζωντανή, συμμετοχική και ενίοτε ανυπάκουη. Ο Άγνωστος Στρατιώτης δεν κινδυνεύει από το λαό, άρα δεν υπάρχει ανάγκη για μέτρα προστασίας. Αντίθετα, πρέπει να παραμείνει ανοιχτός στον λαό, σε αυτόν που κουβαλά την Ιστορία, τις διεκδικήσεις αλλά και τις σκιές του παρόντος. Ο Άγνωστος Στρατιώτης έπεσε για την ελευθερία, όχι για τη σιωπή.

Και όταν κάποιος τον θυμάται ευκαιριακά, με βεβαιότητα θα τον ξεχάσει.